گردشگری ایران / ضرابخانه گنجعلی خان
ضرابخانه گنجعلی خان در قسمت شمالی میدان گنجعلی خان داخل بازار مسگری شمالی و درست رو به روی حمام گنجعلی خان قرار گرفته و از سال ۱۳۷۰ به عنوان یکی از معتبرترین موزه‌های سکه ایران فعالیت می‌کند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ایسکانیوز، کرمان وسیع ترین شهر ایران به شمار می رود که در جنوب شرق کشور واقع شده است و تاریخی پر بار دارد.
شواهد تاریخی به دست آمده نشان می دهند که قدمت این ناحیه به دوره هخامنشیان باز می گردد. استان کرمان همچنین بیش از ۶۶۰ اثر ملی ثبت شده دارد و از استان‌های تاریخی ایران می‌باشد.
استان کرمان دارای آثار باستانی زیادی است که از جمله آنها می توان به ارگ بم، باغ شازده، مجموعه گنجعلی خان و غیره اشاره کرد، اما این بار به سراغ یکی از درخشان ترین آثار معماری کهن سرزمین‌مان در استان کرمان یعنی ضرابخانه گنجعلی‌خان رفته ایم.
ضرابخانه گنجعلی‌خان در بازار مسگری و ضلع شمالی میدان گنجعلی‌خان، مکانی که روزگاری به عنوان ضرابخانه از آن استفاده و سکه های عصر صفوی در آن ضرب می شد قرار دارد. این ضرابخانه تا روزگار قاجار نیز مورد بهره برداری بود. ضرابخانه‌ها محلی برای ساخت سکه بوده‌اند، به این شکل که پس از ذوب فلزات، آنها را در قالب‌های مخصوص می‌ریختند تا نقش مورد نظرشان روی سکه حک شود. گاهی بدون استفاده از قالب و تنها با استفاده از پتک و یا چکش مخصوص، عمل حک شدن نقش مورد نظر بر روی سکه انجام می‌شده است.
این روش تا قبل از دوره قاجاریه در ایران کاربرد داشت و پس از ناصرالدین شاه، ضرب سکه با روش‌های جدید در ایران رایج شد. اصلی‌ترین تزئین داخلی بنا را گچبریها تشکیل می‌دهند. بالای گنبدِ بلندِ ضرابخانه‌ی گنجعلی خان، یک عمارت کلاه فرنگی قرار گرفته که باعث می‌شود مقدار زیادی نور به داخل ساختمان ضرابخانه گنجعلی خان راه پیدا کند. حوض مربعی شکلی درست زیر نورگیر قرار گرفته که انعکاس نور بر آن، جلوه زیبایی بخشیده است. سردر ضرابخانه ساده و تزیین آن آجرکاری گچی است و تزیینات داخلی شامل گچ‌بری به شکل آجر کاذب می‌شود.
رنگ اخرایی آجرها نیز زیبایی خاصی به داخل بنا بخشیده است. پلان این ضرابخانه، مربعی شکل است و قوس‌های تیزه دار و طاقنمای ضربیش از جمله ویژگی‌های معماری آن به شمار می‌آید. پیدا شدن سکه‌های مسی و قطعاتی فلزی که از آن برای ضرب سکه استفاده می‌شد در هنگامی بازسازی بنا ادعای ضرابخانه بودنش را تائید کرد.
بیش از ۵۰۰ سکه از دوران‌های مختلف تاریخی از اشکانیان، ساسانیان، امویان، عباسیان، گورکانیان، تیموریان، آق قویونلوها و قراقویونلوها، ایلخانیان، صفویان، افشاریان، زندیان، قاجاریه و پهلوی در این موزه نگه‌داری می‌شوند. اسکناس‌های دوران قاجاریه و پهلوی نیز در بخشی از موزه برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده‌اند. مجسمه‌های مومی در حال ضرب سکه، شما را با چگونگی عملکرد ضرابخانه‌ها در گذشته آشنا می‌کنند.
با توجه به ارزش تاریخی، ضرابخانه گنجعلی خان از جاهای دیدنی کرمان به شمار می‌رود و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.