گردشگری ایران / باغ دلگشای شیراز
باغ دلگشا یکی از باغ های تاریخی شهر شیراز محسوب شده که در شمال شرقی این شهر و در نزدیکی آرامگاه سعدی قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، باغ دلگشا در شهر شیراز یکی از باغ های مربوط به دوران ساسانیان، صفویه و قاجار می باشد. این اثر تاریخی در تاریخ 7 مهر 1381 با شماره ثبت 912 به عنوان یک آثار ملی به ثبت رسید.
این باغ در ناحیه آرامگاه سعدی قرار گرفته است و پیشینه آبادانی و دیرینگی این باغ به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان باز می گردد.
باغ دلگشا در بخش شمال شرقی شهر شیراز در ضلع جنوبی تنگ آب خان و در دامنه کوهستان قرار دارد. این باغ در کنار قنات ماریز سعدی و در منطقه دژی به نام کهندژ جای گرفته است و فاصله آن تا آرامگاه سعدی چند گامی بیشتر نیست.در تصاویر به جا مانده از جهانگردان اروپایی به این باغ اشاره های فراوان شده است.
باغ دلگشا در دوره تیمور گورکانی در اوج آبادانی بوده تا جایی که گفته شده تیمور پس از دیدن آن، درسمرقند باغی را به همین نام بنا کرد. این باغ در دوره صفویه نیز بسیار نامور بوده و مورد توجه جهانگردان بود.
باغ دلگشا دارای مساحت ۷.۵ هکتار است و بیشتر درختان موجود در این باغ مرکبات بوده که از جمله آن ها می توان به نارنج و پرتقال اشاره نمود. درخت های نارنج این باغ، در ماه اردیبهشت با شکوفه های زیبا و عطر و بوی دل انگیز خود ، فضای باغ را بسیار دل نشین می کند. آبی که در این باغ جریان دارد از چشمه قنات آرامگاه سعدی سرچشمه می گیرد. در جلو ایوان ، دو ستون در قسمت جنوبی ساختمان قرار گرفته است و حوضی نیز با یک گلدان سنگی در وسطش قابل رویت می باشد. هم چنین اولین کلاه فرنگی ایران در این باغ به ثبت رسیده است.
باغچه ای در سمت شمالی باغ قرار دارد که به باغ طاووس شهرت داشته و فاقد عمارت و دارای درختان سرو ، کاج و نخل می باشد که در لابه لای آنها درختان نارنج قرار گرفته است.
معرفی باغ دلگشا
باغ ایرانی ساختار و طراحی منحصربه‌فردی دارد: در مسیر عبور جوی آب قرار دارد، با دیوارهای بلند محصور است و در داخل باغ عمارت تابستانی و استخر آب قرار دارد. این سه مشخصه، باغ‌های ایرانی را متمایز می‌کند. در واقع جهانگردن اروپایی پس از مشاهده باغ‌های ایرانی، آنها را با مشخصه و نام «پرشین گاردن» وصف کردند.
باغ‌های ایرانی با تاریخ پیدایش قنات پیوند دارد و باغ‌سراها با ساختار و طراحی منحصربه‌فرد درون باغ‌ها جای می‌گیرند. اولین باغ‌های ایرانی در مسیر خروجی قنات‌ها شکل گرفته‌اند. باغ ایرانی پاسارگاد را ریشه معماری این باغ‌ها دانسته‌اند. کوروش کبیر اولین شخصی است که در ایران شخصا دستور داده بود که باغ پاسارگاد ایجاد شود. ازاین‌رو شهر شیراز با داشتن آب و هوا و سرزمینی مناسب برای ایجاد باغ، شهری است که دارای باغ‌های مختلف و زیبای ایرانی است.
باغ دلگشا نیز یکی از باغ‌های تاریخی و دیدنی های شیراز محسوب می‌شود که در شمال شرقی شهر قرار دارد.
باغ دلگشا کجاست؟
باغ دلگشا در نزدیکی آرامگاه سعدی واقع شده است و به‌طور دقیق‌تر در سمت جنوب تنگ آب‌خان و در دامنه کوهستان قرار دارد. برای دسترسی می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. اتوبوس‌های خطوط پایانه شهید دستغیب-بلوار نارنجستان و بلوار نارنجستان-پایانه نمازی در نزدیکی این مکان، ایستگاهی به نام چهارراه دلگشا دارند. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو نیز، ایستگاه ولیعصر است که از این مکان چند کیلومتری فاصله دارد و از آنجا باید در بلوار سلمان فارسی سوار تاکسی شوید.
معماری باغ دلگشا
مساحت باغ دلگشا ۷٫۵ هکتار است و بیشترین درختی که در آن یافت می‌شود، نارنج است. این باغ هنگام اردیبهشت با شکوفه‌های زیبا و عطر و بوی دل‌انگیز بهار نارنج، فضایی بسیار دلنشین دارد.
با قدمتی که به دوره زندیه بازمی‌گردد، عمارت موجود در وسط باغ به شیوه معماری کاخ‌های ساسانی بیشاپور ساخته شده است. این عمارت سه طبقه دو درب ورودی در دو طرف ساختمان دارد و شامل یک تالار بزرگ به‌همراه چهار شاه‌نشین می‌شود. ایوان بزرگی با دو ستون در طبقه میانی آن وجود دارد که رو به استخر است و پیرامون آن اشعاری از شوریده (شاعر شیرازی عهد صفوی، صاحب مثنوی سحر حلال) با خط نستعلیق نوشته شده است.
سقف‌هایی از چوب با گچبری‌های زیبا به‌همراه آینه‌کاری‌ها و نقاشی‌هایی از رنگ روغن به زیبایی این عمارت می‌افزایند. همچنین در مقابل ساختمان عمارت، حوض سنگی بزرگی جلب توجه می‌کند. آب باغ نیز از چشمه قنات آرامگاه سعدی تامین می‌شود. به‌علاوه ساخت اولین عمارت کلاه فرنگی ایران نیز در این باغ به ثبت رسیده است.
این باغ در سال ۱۳۸۱ و به شماره ۹۱۲ به ثبت ملی رسیده و اکنون در اختیار شهرداری شیراز است.
موزه باغ دلگشا
در عمارت کلاه فرنگی مجموعه دلگشا کلکسیونی از آثار تاریخی و اشیای قدیمی را مشاهده خواهید کرد که از جمله آنها می‌توان به سکه، تمبر، لباس، نقشه، دوچرخه و کبریت اشاره کرد. همچنین کلکسیونی از ۵۰ رادیو قدیمی در بخشی از موزه به نمایش گذاشته شده است که دیدن آن می‌تواند تجربه‌ای جالب برای علاقه‌مندان به اشیای قدیمی و مجموعه‌داران باشد.
بهترین زمان بازدید از باغ دلگشا
با وجود درختان نارنج، مسلما بهترین زمان بازدید از باغ دلگشا فصل بهار، به‌ویژه ماه اردیبهشت است. در این زمان باغ مملو از عطر بهار نارنج می‌شود و زیبایی‌های بهاری دل هر بازدیدکننده‌ای را به وجد می‌آورد. با این همه باغ دلگشا در هر فصل جذابیت خود را دارد و به‌دلیل وجود فضاهای سرپوشیده عمارت، در فصول سرد نیز قابلیت بازدید دارد.