نخستین تفرجگاه عمومی تهران قدیم اینجاست

مرضیه موسوی
پارک شهر اولین پارک عمومی شهر تهران است که در سال 1329 احداث شد. این بوستان 25 هکتاری در بخشی از زمینهای محله سنگلج ساخته شد که تا چند سال پیش از آن، خانههایش تخریب شده و مدتی بلا استفاده بود. تا قبل از سالهای 1300، تفریح و تفرج در شهر چندان جایی در تهران نداشت. احداث پارک شهر این فرهنگ را در بین مردم باب کرد.
گروه ایرنا زندگی – تا همین یک قرن پیش، مردم برای گذران وقت عموما به نقاطی مثل امامزادهها و اماکن مذهبی میرفتند و آنجا به قول خودشان استخوان سبک میکردند. سرگرمی کودکان و نوجوانان هم محلی از اعراب نداشت. اواخر دوره قاجار بود که درهای باغ سفارت روسیه برای اولین بار در ایامی خاص به روی مردم باز میشد تا مردم عادی شهر هم بتوانند زمان کوتاهی در آن به تفریح و تفرج بپردازند.
البته دلیل این کار تبلیغات گسترده شوروی آن زمان برای علاقهمند کردن مردم به فرهنگ و سیاستهای روسیه بود. پارک شهر علاوه بر اینکه لقب قدیمیترین بوستان عمومی تهران را دارد، عنوان تنها بوستان محصور حال حاضر تهران را هم یدک میکشد.
این بوستان با درختان بالا بلند و گونههای پرندگانی که در آن زندگی میکنند، دیدنیهای زیادی دارد. پوشش گیاهی پارک شهر کمک زیادی به تصفیه هوای پر دود و سرب محله سنگلج و بازار میکند.در واقع این محدوده پا به سن گذشته شهر به مدد درختان سر به فلک کشیده این بوستان نفس میکشد.
دریاچه مصنوعی
دریاچه مصنوعی پارک شهر در ضلع شمال شرقی این میدان قرار دارد و هر روز از ساعت 14 تا 24 فعال است. اگر بعد از ظهر تا ساعات پایانی شب گذرتان به پارک شهر افتاد در این ساعات میتوانید از قایقرانی در دریاچه مصنوعی لذت ببرید. دریاچه مصنوعی پارک شهر وسعت چندانی ندارد اما اندر حکایت این دریاچه همین بس که وجود چنین ظرفیت تفریحیای در بافت پر تراکم هسته مرکزی شهر تهران، غنیمت بزرگی است که باید قدر آن را دانست.
جایی برای عشق فوتبالی ها
زمین چمن مصنوعی پارک شهر محلی است برای فوتبالدوستان. این زمین در حال حاضر در اختیار شورایاری محله سنگلج است و تیمهای ورزشیای که قصد بازی در آن را دارند باید به دفتر شورایاری این محله مراجعه کنند و قبل از استفاده از زمین، هماهنگیهای لازم برای استفاده از آن انجام شود.
این زمین چمن مصنوعی برای برگزاری مسابقات محلی هم مورد استفاده قرار میگیرد. چمن مصنوعی پارک شهر طرفداران زیادی دارد و معمولا در روزهای پایانی هفته و ایام تعطیل، همیشه گروهی در آن مشغول بازی هستند.
دورهمی گل و گیاه دوستان
بزرگترین کلینیک گل و گیاه شهر تهران در پارک شهر دایر شده است. این کلینیک گل و گیاه هم مرکزی است برای نگهداری و پرورش گیاهان و هم مرکزی است برای ارائه آموزشهای مختلف در زمینه گل و گیاه. گلخانه، کتابخانه تخصصی گیاه شناسی، مزرعه خانواده و آزمایشگاه مجهز این کلینیک در کل شهر تهران زبانزد است. اهالی منطقه میتوانند از کارشناسان حاضر در این کلینیک برای دریافت مشاورههای مختلف در زمینه گل و گیاه کمک بگیرند و البته اگر قصد سفر دارند، برای مدتی مشخص گیاهان خود را به این کلینیک بسپارند.
موزه صلح
ابنجا موزه صلح است؛ محلی که در آن یادگاریهایی از جنگ 8 ساله ایران و عراق، ادوات به کار رفته در جنگهای شیمیایی، عکسها و خلاصه یادمانی از 8 سال دفاع مقدس قرار دارد. این موزه بخشی هم برای فروش محصولات فرهنگی در اختیار دارد که در آن میتوان به کتابهای مختلف در زمینه جنگ تحمیلی، یادواره شهدای این جنگ، و مواردی از این دست دسترسی پیدا کرد. موزه صلح پاتوق فرهنگی جانبازان و ایثارگران زیادی است که برای زنده نگه داشتن یاد روزگار رفته، گاه و بیگاه سری به این موزه میزنند.
شیطنت بچهها، آرامش والدین
پارک شهر دو زمین بازی برای کودکان دارد. یکی در ضلع جنوبی پارک و دیگری در شمال غربی پارک شهر. برای همین هم هست که در دل پارک شهر کمتر کودک و خردسالی به چشم میخورد. زمینهای بازی کودکان امکاناتی مثل سرسره و تاب و دیگر وسایل موجود در پارکها را در اختیار دارد و والدین میتوانند با نشستن در فضای آرامش بخش پارک شهر، از نزدیک مراقب بازی کودکان خود باشند.
سفینه فضایی اینجاست
شهربازی، یکی از دوست داشتنیترین بخشهای پارک شهر برای کودکان و نوجوانان است. شهر بازی این پارک به مجهزی شهربازیهای معروف تهران نیست اما گردش در آن و بازی با چرخ و فلک و سفینه فضایی و غیره، برای ساعتی هم که شده فرزندان منطقه را سرگرم میکند. زمان فعالیت این بخش از پارک شهر هم ساعت 14 تا 24 هر روز است. یکی از 3 بوفه موجود در پارک شهر درست در کنار همین شهر بازی قرار دارد.
باغ پرندگان
هنوز به چند متری حصار باغ پرندگان نرسیده، قیل و قال آواز پرندهها به گوش می رسد. باغ پرندگان پارک شهر گونههای مختلف پرندهها از جمله طوطی و قرقاول و بلدرچین و فلامینگو و کبوترهای زینتی و کبک و مرغ عشق و طاووس و بوقلمون و اردک و … را در دل خود جای داده است.
بهترین زمان برای بازدید از باغ پرندگان، ساعات اولیه صبح تا بعد از ظهر است. سایت پرنده نگری پارک شهر یکی از مراکز پرندهنگری نامآشنا در شهر تهران است. باغ پرندگان در دل خود یک برکه هم جای داده است که اردکها و غازها در آن شنا میکنند.
مجموعه ورزشی
مجموعه ورزشی پارک شهر، مجموعهای سرپوشیده است. ورزشهایی مثل ایروبیک، بدن سازی و ورزشهای رزمی در این مجموعه انجام میشود. امکان استفاده همزمان آقایان و خانمها از امکانات این ورزشگاه وجود ندارد. برای همین هم نیمی از ساعات ورزش در ورزشگاه به خانمها و نیمی از آن به آقایان اختصاص داده شده است. وجود این ورزشگاه در فضای سبز پارک شهر، فرصت خوبی برای ورزش در دل پایتخت فراهم کرده است که ساکنان محله سنگلج از آن به درستی استفاده میکنند.
قرائتخانهای در همین نزدیکی
علاوه بر کتابخانه تخصصی گل و گیاه که زیرمجموعه کلینیک گل و گیاه است، یک کتابخانه عمومی هم در ضلع جنوب غربی پارک شهر قرار دارد که هوشنگ سیحون معمار و طراح آن است. اگر اهل مطالعه هستید میتوانید در قرائت خانه این کتابخانه کتاب مورد نظر خود را مطالعه کنید و یا با عضویت در کتابخانه، آن را به امانت ببرید. کتابخانه پارک شهر محلی است برای رفت و آمد کنکوریهای منطقه 12 که میخواهند از زمانی که در اختیار دارند بهترین استفاده را ببرند؛ هم فال و هم تماشا.
سفرهخانه سنتی
سفرهخانه سنتی پارک شهر فضای خوبی است برای یک استراحت و میل کردن غذاهای سنتی و خانگی. این سفره خانه از ساعتهای ابتدایی صبح فعال است و تا آخرین ساعات شب از مهمانان پارک قدیمی شهر تهران پذیرایی میکند. دیزی و انواع خورشها، دلمهها و کوکوها از جمله غذاهایی هستند که در سفرهخانه سرو میشوند. علاوه بر سفره خانه، در پارک شهر سه بوفه هم وجود دارد که در آن علاوه بر انواع تنقلات، آبمیوه و بستنی و چای هم میتوان یافت.
مهد کودک
ساختمان مهد کودک در داخل پارک شهر قرار دارد اما برای ورود و خروج، باید از در مجزایی که به خیابان بهشت باز میشود استفاده کرد. مادران منطقه 12، به خصوص ساکنان محدوده اطراف پارک شهر هر روز صبح کودکان خود را به این مهد میسپارند و اغلب خودشان در ایستگاه تندرستی این پارک ساعاتی را به ورزش میگذرانند. مهد کودک پارک شهر زیر نظر اداره رفاه و خدمات اجتماعی منطقه 12 اداره میشود.